🔹 مقدمه
رهن خودرو یکی از روش‌های رایج برای تضمین بدهی یا تعهدات مالی در ایران است. چه در معاملات شخصی، چه در وام‌های بانکی یا حتی اجاره به‌شرط تملیک، ممکن است یکی از طرفین برای ضمانت، خودرو خود را در رهن طرف مقابل قرار دهد.
اما آیا رهن خودرو اعتبار قانونی دارد؟
برای تنظیم آن چه نکاتی باید رعایت شود؟
و در صورت عدم اجرای تعهد، چگونه می‌توان خودرو را توقیف یا به فروش رساند؟
در این مقاله از گروه وکلای هوشمند به بررسی کامل قرارداد رهن خودرو و نکات مهم حقوقی آن می‌پردازیم.
✅ رهن خودرو یعنی چه؟
رهن به‌طور کلی یعنی:
وثیقه گذاشتن یک مال برای تضمین بازپرداخت بدهی یا اجرای یک تعهد.
در قرارداد رهن خودرو، مالک خودرو (راهن‌دهنده) با امضای قرارداد، خودروی خود را به عنوان وثیقه نزد مرتهن (طلبکار یا ذی‌نفع) قرار می‌دهد.
📌 در صورتی که راهن به تعهداتش عمل نکند، مرتهن حق دارد از طریق قانونی، خودرو را توقیف کرده و برای وصول طلب، به فروش برساند.
📜 مبنای قانونی قرارداد رهن خودرو
مطابق ماده ۷۷۱ قانون مدنی:
“رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به داین می‌دهد. داین می‌تواند آن را نزد خود نگاه دارد یا نزد ثالثی امین قرار دهد.”
در مورد خودرو، این مال منقول می‌تواند به‌صورت رسمی یا عرفی در رهن قرار گیرد.
📋 ارکان اصلی قرارداد رهن خودرو
- راهن (مالک خودرو): کسی که خودرو را در رهن می‌گذارد
- مرتهن (طلبکار): کسی که خودرو را به عنوان ضمانت دریافت می‌کند
- عین مرهونه: خودرو موضوع رهن
- مدت قرارداد رهن: مدت زمان اعتبار رهن تا اجرای تعهد
- موضوع تعهد: مثلاً بازپرداخت وام، انجام قرارداد یا پرداخت بدهی
⚖️ شرایط قانونی رهن خودرو
برای اینکه قرارداد رهن خودرو از نظر قانونی معتبر باشد، باید شرایط زیر رعایت شود:
✅ راهن باید مالک رسمی خودرو باشد
✅ خودروی مورد رهن باید قابل ارزیابی و انتقال باشد
✅ قرارداد رهن باید به‌صورت کتبی و ترجیحاً با حضور شهود یا دفتر اسناد رسمی تنظیم شود
✅ باید تعهد اصلی که رهن برای آن داده می‌شود (مثلاً بازپرداخت وام)، مشخص و شفاف باشد
🚗 مدارک لازم برای قرارداد رهن خودرو
سند یا برگ سبز خودرو
کارت خودرو
مدارک هویتی طرفین
برگه کارشناسی خودرو (در صورت نیاز برای ارزش‌گذاری)
گواهی خلافی صفر (در برخی موارد)
📝 نمونه بندهای مهم در قرارداد رهن خودرو
بند ۱: موضوع رهن
مالک خودرو با مشخصات ……….. به شماره پلاک ………، خودرو مذکور را به عنوان وثیقه در قبال تعهد مالی به مبلغ …………. ریال در رهن مرتهن قرار می‌دهد.بند ۲: عدم انجام تعهد
در صورت عدم انجام تعهد در مدت مقرر، مرتهن حق دارد از طریق مراجع قضایی یا اجرای ثبت نسبت به توقیف و فروش خودرو اقدام نماید.بند ۳: ممنوعیت نقل و انتقال
تا زمان انجام کامل تعهد، مالک حق فروش، واگذاری یا رهن مجدد خودرو را ندارد.
🛠 نکات حقوقی مهم در رهن خودرو
🔹 برای اعتبار حقوقی بیشتر، قرارداد را در دفاتر اسناد رسمی تنظیم کنید
🔹 در صورت امکان، پلاک به نام راهن بماند اما خودرو نزد مرتهن باشد
🔹 تعیین دقیق مدت قرارداد و نحوه بازپس‌گیری خودرو اهمیت زیادی دارد
🔹 بهتر است کارشناسی رسمی خودرو برای تعیین ارزش آن انجام شود
🔹 اگر بدهی پرداخت شود، مرتهن موظف است رضایت‌نامه کتبی جهت فک رهن بدهد
⚠️ ریسک‌ها و مشکلات رایج در رهن خودرو
🚫 فروش خودرو در رهن به شخص ثالث
❌ فقدان قرارداد مکتوب بین طرفین
⚠️ عدم ثبت رسمی رهن، که در دعوا مشکل‌ساز می‌شود
🛑 امکان اختلاف در تعیین ارزش خودرو یا مدت قرارداد
📞 خدمات حقوقی گروه وکلای هوشمند در زمینه رهن خودرو
در گروه وکلای هوشمند خدمات زیر را در این حوزه ارائه می‌دهیم:
✔️ تنظیم قرارداد رسمی و مطمئن برای رهن خودرو
✔️ بررسی اصالت اسناد و مدارک خودرو
✔️ مشاوره درباره نحوه توقیف خودرو در صورت تخلف
✔️ پیگیری قانونی در صورت فروش خودرو در رهن
✔️ دریافت حکم الزام به فک رهن یا توقیف خودرو
📱 تماس با وکیل قراردادها: ۰۹۱۲xxxxxxx
🌐 مشاوره آنلاین از طریق فرم سایت
